Patrząc praktycznie, to w polityce, czyli aktywności celowej (vita activa) nie ma czegoś takiego jak wolność. W ogóle jest to etykieta wielce zagadkowa, jak wiele innych odnoszących się do relacji pomiędzy realnymi podmiotami. W polityce mam raczej do czynienia z wyborem między opcjami, wybór ten nie może w żaden sposób być wolny, będąc uwarunkowanym nakazem istniejącym w celu, jaki chciałbym osiągnąć. Cel taki, z kolei, też nie jest wolny, gdyż podlega dalszym uwarunkowaniom, chociażby jako etap w realizacji kolejnych celów.
W życiu wewnętrznym (vita contemplativa) wolność też jest w istocie symbolem pewnego wahania pomiędzy chcę nie chcę i też jest uwikłana w nieskończenie skomplikowanej pajęczynie związków opisanych algorytmami wynikającymi z biologicznego determinizmu, czy też w wąskiej przestrzeni wśród pojęć logicznych, emocji, wyobrażeń. Niektórzy twierdzą wprost, że wolność jako symbol w opisie życia wewnętrznego dotyczy tylko wewnętrznie prowadzonej nieustannej rozmowy, która dynamicznie pojawia się i znika, zatem nie istnieje jako rzeczywistość zastana. Zresztą wszystko poza rzeczywistością zastaną materialnie stanowi przedziwny twór duchowy złożony z symboli, związków, nakazów, pragnień, istniejących tylko w myśli, chociaż o wiele trudniej go zmodyfikować, niż skruszyć najtwardsze kamienie. Całe zatem życie człowiecze odnosi się do takiego tworu, którego materialnie nie ma, a próba tutaj jakakolwiek opisu ma więcej wspólnego ze Sztuką, zderzając się przy tym ciągle z niedoskonałością języka, jako narzędzia będącego częścią świata idei.
Wolność mieszka w świecie idei. Materialnie czegoś takiego nie ma. Zastanawia więc siła, z jaką ta sama wolność zniewala ludzi i nie pozwala im postępować w życiu praktycznym racjonalnie. Sama z siebie na skutek swej symbolicznej natury narzuca się w życiu społecznym jako cel nadrzędny, chociaż jak może stać się celem coś, co nie istnieje, zasłaniając ludziom realną istotność świata, w którym imperatywem kategorycznym nie powinna być wolność, a godne przeżycie. Powstała jako rezultat woli wyzwolenia, czyli ciągle i tylko ludzkiej woli, wolność stała się najbardziej niebezpiecznym oszustwem i narkotycznie odbiera ludziom swobodę wyboru.
